Umowa o praktyki absolwenckie jest wciąż mało znaną formą zatrudnienia. Niewiele firm decyduje się na zaproponowanie jej kandydatowi do pracy. Ten brak popularności może nieco dziwić, ponieważ taka umowa przynosi najczęściej wiele korzyści zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi. Na czym w zasadzie polegają praktyki absolwenckie? Kto może podjąć pracę na podstawie takiej umowy? Przedstawiamy 10 faktów, dzięki którym dowiesz się więcej na temat tego rodzaju zatrudnienia.
Umowa o praktyki absolwenckie obecna jest w Polsce od lipca 2009 r. To właśnie wtedy prawodawca dopuścił możliwość zatrudnienia na jej podstawie. Mimo iż od tamtej pory minęło już kilka lat, wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy, że taka umowa w ogóle istnieje. Jest to o tyle zastanawiające, że stanowi ona rodzaj pracy tymczasowej, która przecież tak chętnie poszukiwana jest pracowników.
1. Dla kogo jest praktyka absolwencka?
Słyszysz: praktyki absolwenckie. Myślisz: na pewno może odbyć je tylko osoba po studiach, w końcu to ona jest absolwentem. Czy tak jest w rzeczywistości? Nic bardziej mylnego! Ustawodawca nie określił w ścisły sposób, kto może starać się o podpisanie umowy tego typu. Mimo to, obowiązują pewne ograniczenia. Aby podjąć praktyki absolwenckie trzeba ukończyć przynajmniej gimnazjum oraz mieć nie więcej niż 30 lat w dniu podpisania umowy.
Widać więc wyraźnie, że ten typ zatrudnienia stworzony został z myślą o ludziach młodych, często dopiero wchodzących na rynek pracy.
2. Na czym polegają praktyki?
Zakres obowiązków na praktykach absolwenckich nie jest odgórnie narzucony. Każda firma ustala go sama, zgodnie z profilem swojej działalności. Najczęściej praktykantowi zostają przydzielone niezbyt skomplikowane zadania, zwykle o charakterze pomocniczym lub asystenckim. Nie jest to jednak regułą. To, co konkretne zostanie powierzone stażyście zależy tylko i wyłącznie od pracodawcy. Najważniejsze, aby nie zlecać praktykantowi pracy szczególnie niebezpiecznej, ponieważ jest to niezgodne z przepisami.
Należy także pamiętać, że w założeniu głównym celem praktyk absolwenckich jest zdobycie doświadczenia i przyuczenie do zawodu. Dlatego też, warto podejmować zatrudnienie w miejscu, które oferuje rozwój w dziedzinie zgodnej z twoim wykształceniem lub zainteresowaniami zawodowymi. Nie jest to jednak warunek konieczny.
3. Czy umowa o praktyki absolwenckie to rodzaj umowy o pracę?
Odpowiedź na to pytanie jest prosta: nie, umowa o praktyki nie jest umową o pracę. Ten rodzaj zatrudnienia regulowany jest przez Ustawę o praktykach absolwenckich, wpisaną do Dziennika Ustaw z dniem 17 lipca 2009 r. Co ciekawe, podlega on jednak pod kilka przepisów prawa pracy. Należą do nich zapisy o:
- Zakazie dyskryminacji ze względu na wiek, płeć, rasę, wyznanie, niepełnosprawność, orientację seksualną czy też pochodzenie etniczne
- Dobowej i tygodniowej normie czasu pracy
- Okresach odpoczynku
- Prawie do minimum 15-minutowej przerwy
- Porze nocnej
Jak widzisz, podpisując umowę o praktyki absolwenckie, jesteś więc w pewnym zakresie chroniony przez prawo. Mimo to, nie będą przysługiwać ci takie przywileje jak, np. urlop wypoczynkowy. Ponadto, po odbyciu praktyk, twój staż pracy się nie powiększy.
4. Treść umowy o praktykę absolwencką
Przed podjęciem pracy, należy sporządzić odpowiedni dokument w formie pisemnej. Nie istnieje odgórnie narzucony wzór umowy o praktyki absolwenckie, jednak zawsze powinna ona zawierać następujące elementy:
- Dane osoby przyjmowanej na praktyki (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz numer PESEL)
- Dane firmy przyjmującej na praktyki (dane adresowe, NIP, a także imię i nazwisko osoby, która odpowiedzialna jest za składanie oświadczeń w imieniu przedsiębiorstwa)
- Ścisłe określenie rodzaju wykonywanej pracy (pracodawca w umowie powinien w sposób konkretny opisać to, co będzie twoimi obowiązkami)
- Czas odbywania praktyk
- Tygodniowy wymiar czasu pracy
- Wysokość wynagrodzenia, jeśli praktyki są płatne
- Miejsce i data zawarcia umowy
- Podpisy zarówno praktykanta, jak i pracodawcy
Wszelkie inne zapisy, np. o zakazie konkurencji, ustalane są przez konkretny podmiot przyjmujący kandydatów na praktyki.
5. Obowiązki pracodawcy
Gdy podejmujesz pracę w oparciu o umowę absolwencką, pracodawca musi zapewnić ci bezpieczne i higieniczne warunki pracy, a także odpowiednie środki ochrony indywidualnej według konkretnych potrzeb. Ponadto, jego obowiązkiem jest objęcie cię ubezpieczeniem wypadkowym. W ten sposób jesteś chroniony przed niebezpiecznymi sytuacjami w miejscu pracy.
Ponadto, po zakończeniu praktyk możesz poprosić przełożonego o wystawienie odpowiedniego zaświadczenia. Jego treść dotyczy opisu pracy wykonywanej podczas stażu oraz umiejętności, jakie zdobyłeś. Gdy wnioskujesz o taki dokument, obowiązkiem pracodawcy jest jego dostarczenie.
6. Ile może trwać praktyka absolwencka?
Umowa absolwencka może być zawarta tylko na określony czas. Według przepisów są to maksymalnie 3 miesiące. Istnieje możliwość zatrudnienia na krótszy okres, np. na 1 lub 2 miesiące, a następnie podpisanie kolejnej umowy. Także w tym wypadku łączny czas trwania umowy nie może jednak przekraczać 3 miesięcy. Należy też pamiętać, że wymiar czasu pracy nie może być większy niż 40 godzin tygodniowo i 8 godzin na dobę.
Mimo tych ograniczeń, nic nie stoi na przeszkodzie, aby odbyć kilka 3-miesięcznych praktyk absolwenckich, jednak za każdym razem u innego pracodawcy.
7. Umowa o praktykę absolwencką a wynagrodzenie
Odnośnie wynagrodzenia za pracę na podstawie umowy absolwenckiej, prawo dopuszcza dwie ewentualności. Pierwszą z nich jest możliwość bezpłatnego stażu. Pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania ci pensji. Może jednak również zaproponować ci płatne praktyki. Wówczas wysokość wynagrodzenia w skali miesiąca nie może przekroczyć dwukrotnej wysokości płacy minimalnej. W 2018 r. kwotą tą będzie 4200 zł brutto.
Zaproponowanie wynagrodzenia jest dobrym sposobem motywacji do podjęcia tego typu zatrudnienia, dlatego też pracodawcy często korzystają z takiego rozwiązania.
Ważną kwestią jest też to, że umowa absolwencka pozwala na uzyskanie większych dochodów niż, np. umowa o pracę na tych samych warunkach. Podlega ona bowiem najniższemu opodatkowaniu (18%) i nie odprowadza się od niej składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
8. Co z ubezpieczeniem?
Jak już wspomnieliśmy, umowa o praktyki absolwenckie nie jest umową o pracę i nie odprowadza się od niej składek ZUS. Oznacza to, że pracując na jej podstawie nie jesteś objęty ubezpieczeniem. Taka sytuacja ma oczywiście miejsce wtedy, gdy ubezpieczenie nie przysługuje ci z innego tytułu. Jeśli przykładowo posiadasz status studenta, nie musisz martwić się o tę kwestię. Wówczas to uczelnia jest zobowiązana do zgłoszenia cię do ubezpieczenia. Podobnie będzie także wtedy, gdy posiadasz status osoby bezrobotnej. Wraz z podjęciem praktyki absolwenckiej nie utracisz bowiem prawa do ubezpieczenia z tego tytułu.
9. Rejestracja w urzędzie pracy a praktyka absolwencka
Posiadanie statusu osoby bezrobotnej i jednoczesne odbywanie praktyki absolwenckiej nie wykluczają się. Jak już wiesz, możesz dzięki temu zyskać prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto, jeśli przysługuje ci zasiłek dla bezrobotnych – nie utracisz go. W tym przypadku jednak dochód z praktyk nie może przekraczać połowy wynagrodzenia minimalnego.
Jeżeli jesteś zarejestrowany jako osoba bezrobotna i jednocześnie odbywasz praktyki absolwenckie, powinieneś poinformować o tym swój urząd pracy. Ważne, żebyś o tym pamiętał. Gdy przedstawisz umowę o praktyki, będzie to traktowane jako uzasadniona przyczyna niestawiennictwa na wezwania urzędu.
10. Rozwiązanie umowy absolwenckiej
Umowa o praktyki absolwenckie ulega rozwiązaniu wraz z upływem terminu, na jaki została zawarta. Konkretna data powinna być określona w jej treści. Można ją jednak wypowiedzieć przed upływem tego czasu. Jeżeli praktyka jest nieodpłatna, rozwiązanie może nastąpić w każdym czasie. Oznacza to, że przysługuje ci prawo do odejścia z dnia na dzień. W momencie, w którym otrzymujesz wynagrodzenie – obowiązywać cię będzie 7-dniowy okres wypowiedzenia.
Praktyki absolwenckie są dobrym rozwiązaniem głównie dla młodych ludzi. Pozwalają zdobyć niezbędne doświadczenie i umożliwiają rozwój zawodowy. Dzięki nim można odbyć praktyki studenckie, ale nie tylko. Ich głównym celem jest bowiem zdobycie nowych umiejętności i przygotowanie do wykonywania określonego zawodu.
Chcesz podjąć praktyki lub stałe zatrudnienie, ale nie wiesz od czego zacząć? Zapoznaj się z ofertami pracy i staży na stronie Absolvent.pl i już dziś rozpocznij swoją zawodową przygodę!
