Umowa zlecenie stanowi popularną formę zatrudnienia. W dzisiejszych czasach pracodawcy coraz chętniej proponują takie rozwiązanie. Jest to dla nich korzystne, ponieważ przy wyborze tej opcji, koszty zatrudnienia po stronie firmy maleją. Niestety, nie zawsze jest to równie opłacalne dla pracownika. Jak każdy rodzaj umowy, również umowa zlecenie ma swoje wady i zalety. Zanim podejmiesz decyzję o wyborze tego rodzaju zatrudnienia warto, abyś wiedział jaka jest jego specyfika.
Umowa zlecenie, podobnie jak umowa o dzieło nie podlega pod kodeks pracy, a jedynie pod przepisy kodeksu cywilnego. Wiąże się to z wieloma ograniczeniami. Przed podjęciem decyzji musisz więc być ich świadomy. Z drugiej strony, umowy cywilnoprawne, do których należą te formy zatrudnienia, przynoszą też pewne korzyści. Ich główną zaletą jest to, że dają pracownikowi większą elastyczność i swobodę.
Szacuje się, że obecnie w Polsce na podstawie umów cywilnoprawnych zatrudnionych jest ok. 2 mln osób. Dla części z nich jest to konieczność, a nie wybór. Niektórzy jednak sami preferują tę formę zatrudnienia. Bez względu na to, w jakiej znajdujesz się grupie, zapraszamy cię do zapoznania się z 10 rzeczami, na które powinieneś zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy zlecenia.
1. Nie każdy rodzaj pracy podlega pod umowę zlecenie
To kluczowa kwestia. Zdarza się, że pracodawcy chcąc oszczędzić proponują pracownikowi umowę zlecenie, nawet gdy wykonywane przez niego obowiązki odpowiadają zatrudnieniu na umowę o pracę. Dlatego też bądź czujny i nie daj się oszukać. Jeżeli musisz codziennie przychodzić do firmy i spędzać w niej określoną liczbę godzin, a do tego pozostajesz pod nadzorem przełożonego – według prawa ma to znamiona stosunku pracy. W takiej sytuacji umowa zlecenie nie powinna być stosowana.
2. Forma zawarcia umowy zlecenia
Jeżeli jesteś pewien, że wykonywana przez ciebie praca może być wykonywana na umowie zleceniu – pora przyjrzeć się kolejnej rzeczy. Są nią kwestie formalne. Ten typ zatrudnienia nie ma żadnych oficjalnych wymogów, określających sposób jego zawarcia. Oznacza to, że w wypadku umowy zlecenia wzór, jaki należy zastosować nie istnieje. Co więcej – można ją również zawrzeć ustnie. Dla bezpieczeństwa obu stron warto jednak sporządzić umowę na piśmie. Mimo braku odgórnych zaleceń, trzeba w niej umieścić pewne informacje. Należą do nich:
- Określenie stron umowy (zleceniodawca i zleceniobiorca)
- Określenie, co jest przedmiotem zlecenia
- Wysokość wynagrodzenia
- Wyznaczenie daty rozpoczęcia i zakończenia umowy
- Podpis pracodawcy i pracownika
3. Na umowie zleceniu nie masz uprawnień pracowniczych
Jak już wspomnieliśmy, umowy cywilnoprawne nie podlegają pod kodeks pracy. To największa wada tego typu zatrudnienia. Oznacza to bowiem, że nie masz wielu uprawnień pracowniczych, które przysługiwałyby ci na umowie o pracę. To znaczące ograniczenie. Wśród przywilejów, jakie cię ominą znajdują się m.in.:
- Prawo do urlopu – na umowie zlecenie urlop wypoczynkowy ci nie przysługuje, co oznacza, że nie dostaniesz zapłaty za dni wolne
- Możliwość pójścia na zwolnienie lekarskie – jeżeli się rozchorujesz, nie będziesz miał prawa do wynagrodzenia za dni, w których nie będziesz pracować. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zawnioskujesz o objęcie cię ubezpieczeniem chorobowym.
- Ochrona przed zwolnieniem – na umowie o pracę pewne grupy osób są chronione przed wyrzuceniem z pracy. Należą do nich, np. kobiety w ciąży i osoby którym brakuje 4 lat do przejścia na emeryturę. W wypadku umowy zlecenia – mogą one zostać zwolnione w każdej chwili.
- Urlop rodzicielski – osoby, którym niedawno urodziło się dziecko nie będą mogły skorzystać z dni wolnych
- Płatne nadgodziny – w wypadku umowy zlecenia nie dostaniesz dodatkowych pieniędzy za pracę po godzinach
- Naliczanie stażu pracy - nie ma w tym wypadku relacji umowa zlecenie a lata pracy. Nieważne, na jaki okres jesteś zatrudniony - czas ten nie zostanie doliczony do twojego stażu pracy.
4. Na umowie zlecenie składki są odprowadzane
W wypadku umowy zlecenia ZUS powinien być opłacany przez pracodawcę. Zalicza się do tego ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Należy jednak pamiętać, że dotyczy to jedynie sytuacji, w których zawarta umowa jest jedynym tytułem do ubezpieczenia. Ważną kwestią jest też to, że jeżeli osobą zatrudnioną na umowę zlecenie jest uczeń lub student do 26 roku życia, wówczas nie trzeba opłacać za niego składek ZUS. To duża oszczędność dla pracodawcy. Prawdopodobnie dlatego umowa zlecenie dla studentów jest tak często spotykana.
5. Ubezpieczenie chorobowe – tylko dobrowolne
Kolejną rzeczą, na jaką musisz zwrócić uwagę jest fakt, że w wypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe nie przysługuje ci automatycznie. Aby być nim objętym, musisz sam, dobrowolnie złożyć stosowny wniosek do swojego pracodawcy.
Gdy to zrobisz, 90 dni od daty zgłoszenia będziesz mógł skorzystać z zasiłku chorobowego. Da ci to również dostęp do pobierania zasiłku macierzyńskiego. Warto więc dobrze się zastanowić nad dobrowolnym przystąpieniem do ubezpieczenia.
6. Minimalna stawka godzinowa - umowa zlecenie
Mimo iż w wielu kwestiach nie jesteś chroniony przez prawo, nie dotyczy to wynagrodzenia. W wypadku umowy zlecenia, stawka minimalna w 2018 r. wynosi 13,70 zł brutto za godzinę. Jeżeli pracodawca będzie chciał ci zaproponować mniejszą pensję – będzie to niezgodne z prawem. Ponadto, pensja powinna być wypłacana co najmniej raz w miesiącu. Warto też dodać, że w wypadku umowy zlecenia kalkulator może ci się przydać. Powodem jest to, że stawka netto twojego wynagrodzenia uzależniona jest od tego, jakie składki są odprowadzane. Pokażemy ci to na przykładzie. Zarabiając 13,70 zł brutto na godzinę – na rękę dostaniesz:
- Przy odprowadzeniu wszystkich składek: 9,75 zł
- Bez składki chorobowej: 10,06 zł
- Jako uczeń lub student do 26. roku życia: 11,70 zł
7. Nie musisz wykonywać swoich obowiązków w określonym miejscu i czasie
Praca na umowę zlecenie nie wymaga od ciebie przebywania przez 8 godzin w firmie. Najważniejsze jest to, abyś wywiązał się z obowiązków i wykonał zlecenie. Nie musisz tego robić ani w konkretnym miejscu ani w konkretnym czasie. Ponadto, twój zleceniodawca nie może cię kontrolować i nadzorować ani wydawać ci poleceń służbowych Jest to zaleta tego typu umowy, daje bowiem pracownikowi dużą swobodę, samodzielność i elastyczność. Dla wielu osób takie rozwiązanie jest więc bardzo korzystne.
8. Możesz przekazać swoje obowiązki innej osobie
Podpisując umowę zlecenie nie musisz zobowiązywać się do wykonania swoich zadań samodzielnie. Musi to być jednak zawarte w treści umowy. Jest to niewątpliwie kolejna zaleta. Ten typ zatrudnienia daje bowiem możliwość elastycznej współpracy z osobami trzecimi. Z drugiej strony – odpowiedzialność za ewentualne błędy w wykonaniu zlecenia poniesiesz ty.
9. Pracodawca musi dopełnić wszystkich zasad BHP w miejscu pracy
Jeżeli miejscem wykonywania obowiązków jest firma - na pracodawcy leży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Dotyczy to wszystkich podwładnych, również tych zatrudnionych na umowę zlecenie. Co więcej – jeżeli podczas wykonywania zlecenia w przedsiębiorstwie ulegniesz wypadkowi, będziesz mieć prawo do zasiłku w wysokości 100% jego wartości. Dotyczy to sytuacji, w których podlegasz ubezpieczeniu wypadkowemu.
10. Wypowiedzenie umowy zlecenia
Rozwiązanie umowy zlecenia może nastąpić w dowolnym czasie i następuje ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie może złożyć zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca. Ważna jest tu jednak treść umowy. Można w niej zawrzeć zapis o ograniczeniu możliwości wypowiedzenia do ważnych powodów. Wówczas rozwiązanie umowy będzie mogło nastąpić w wypadku, np. choroby czy przeprowadzki. Na wypadek wypowiedzenia bez ważnych powodów, strony umowy mogą zastrzec kary umowne. W takiej sytuacji, jeśli będziesz chciał bezzasadnie rozwiązać umowę zlecenie – będziesz zobowiązany do naprawienia szkody.
Jak widzisz, praca na umowie zleceniu ma pewne ograniczenia. Brak możliwości korzystania z uprawnień pracowniczych należy do największych z nich. Z drugiej strony ten typ zatrudnienia daje także spore możliwości. Spodoba się on głównie osobom, dla których liczy się duża dawka elastyczności i swobody. Pamiętaj jednak, aby zawsze dobrze przemyśleć decyzję co do podpisania tego typu umowy. Zanim to zrobisz, rozważ wszystkie za i przeciw i zastanów się, jakie rozwiązanie będzie dla ciebie najkorzystniejsze.
Szukasz pracy na umowę zlecenie? A może nie podoba ci się ta forma zatrudnienia i chcesz spróbować czegoś innego? W obu przypadkach sprawdź oferty pracy dostępne na stronie Absolvent.pl i znajdź firmę, która zaproponuje ci najlepsze warunki!
