Sprawdź, co podpisujesz – wszystko o umowie o pracę

W Polsce istnieje wiele rodzajów umów pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Firmy coraz częściej odchodzą od umów o pracę, wciąż oferują je jednak placówki sektora publicznego czy duże korporacje. Razem z naszą specjalistką od finansów, Małgorzatą Grochowską, przygotowaliśmy krótki przegląd umów o pracę. Po jego przeczytaniu będziesz już wiedzieć na pewno, co podpisujesz!

Umowa o pracę

Co powinieneś wiedzieć na wstępie:

1. umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie, jednak umowa w innej formie np. ustna, nie powoduje jej nieważności;
2. najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy pracodawca powinien potwierdzić na piśmie rodzaj umowy i jej warunki;
3. umowa obowiązkowo musi określać:
   • rodzaj umowy o pracę (na okres próbny, czas określony, czas nieokreślony, czy zastępstwo),
   • strony umowy (Ty i pracodawca),
   • miejsce jej wykonywania,
   • wymiar czasu pracy (ile godzin w tygodniu będziesz pracować),
   • termin rozpoczęcia pracy,
   • wynagrodzenie (brutto).

Wszystkie umowy o pracę gwarantują, że:

1. Twoja praca na etat liczy się do stażu pracy (a lata do emerytury się zmniejszają);
2. dostaniesz stałą pensję i ubezpieczenie społeczne;
3. będziesz mógł skorzystać z płatnego urlopu wypoczynkowego i zasiłku chorobowego.

Umowa na okres próbny:

1. możesz ją zawrzeć z tą samą firmą tylko raz.

Czas trwania:

1. nie dłuższy niż 3 miesiące;
2. umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta, jeżeli więc pozostajesz w firmie, musisz podpisać nową umowę, np. na czas określony.

Wypowiedzenie:

1. umowa na okres próbny może być rozwiązana przed upływem jej czasu, za zgodnym porozumieniem stron - chodzi o Ciebie i pracodawcę;
2. nie tylko pracodawca, ale także Ty możesz złożyć wypowiedzenie takiej umowy;
3. okres wypowiedzenia zależy od długości okresu próbnego:
   • 3 dni, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
   • 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
   • 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Umowa na czas określony:

Czas trwania:

1. umowa zostaje zawarta na konkretny okres wskazany w umowie;
2. umowę na czas określony możesz zawrzeć maksymalnie na 33 miesiące, najwyżej 3 razy.

Wypowiedzenie:

1. okres wypowiedzenia jest uzależniony od Twojego okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
   • 2 tygodnie w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
   • 1 miesiąc w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy,
   • 3 miesiące w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy co najmniej 3 lata.

Umowa na czas nieokreślony:

1. najbardziej pożądana przez pracowników, mniej chętnie przyjmowana przez pracodawców.

Czas trwania:

1. umowa nie ma daty zakończenia, przez co daje Ci stabilizację zatrudnienia, a pracodawcy pozwala z kolei na zbudowanie stałych relacji z Tobą - cenionym pracownikiem.

Wypowiedzenie:

1. Kodeks Pracy przewiduje trzy sposoby rozwiązania umowy na czas nieokreślony:
   • za porozumieniem stron,
   • za wypowiedzeniem,
   • bez wypowiedzenia;
2. umowa na czas nieokreślony może być przez pracodawcę wypowiedziana tylko z uzasadnionych powodów.

Umowa na zastępstwo:

1. firma może zatrudnić Cię na umowę o pracę na zastępstwo w okresie usprawiedliwionej nieobecności stałego pracownika (np. z powodu urlopu macierzyńskiego).

Czas trwania:

1. umowa taka rozwiązuje się w momencie, kiedy nieobecny pracownik wraca do pracy (ale jest szansa, że zostanie Ci zaproponowane inne stanowisko).

Wypowiedzenie:

1. umowa na zastępstwo może być rozwiązana przed upływem jej czasu, za zgodnym porozumieniem stron - chodzi o Ciebie i pracodawcę.