Już od szkolnych lat słuchaliśmy o asertywności i tym, jak ważne jest, aby potrafić powiedzieć “nie”. Mimo to, mało kto w praktyce wykorzystuje posiadaną na ten temat wiedzę. Asertywność jest niezwykle istotna w dorosłym życiu i często stanowi o jego jakości. Zastanawiasz się, czy jesteś osobą asertywną? A może nigdy nie interesowałeś się tym tematem? Najwyższy czas to zmienić! Dowiedz się, czym jest asertywność i jak bardzo może pomóc ci w życiu zawodowym!
Czym jest asertywność?
Niemal dla wszystkich słowo asertywność to nic innego jak sztuka mówienia “nie”. Znaczenie tego pojęcia jest jednak szersze niż mogłoby się wydawać. Asertywność obejmuje umiejętność wyrażania jasno swoich uczuć, obronę swojego zdania i praw przy jednoczesnym poszanowaniu innych ludzi. Chodzi w niej także o szczerość wobec samego siebie i akceptację naszej swojej osoby z jej wadami i zaletami. Asertywność musi być podparta nutą stanowczości, empatii i samokrytyki.
Osoba asertywna jest skupiona na swoim celu. Wie również, jakie są jej oczekiwania i uczy innych tego, jak chce być traktowana. Dzieje się to przy pełnym opanowaniu własnych emocji i nie poddawaniu się naciskom i manipulacjom.
Jak stać się asertywnym?
Asertywność jest umiejętnością nabytą i możemy się jej uczyć. Nie jest to z pewnością cecha, którą jesteśmy w stanie posiąść w ciągu kilku dni. Nauka trwa całe życie, a zaczyna się już w okresie dzieciństwa. Myślę, że podstawą asertywności jest ustalenie granic, których inni nie mogą przekraczać w komunikacji z nami.
Jeśli chodzi o ćwiczenia w asertywności, warto skupić się na następujących kwestiach:
- Jak odmawiać?
- Jak wyrazić krytykę w sposób rzeczowy?
- Jak okazać niezadowolenie?
- Jak wyrazić odmienne zdanie?
- Jak panować nad swoim ciałem oraz głosem w czasie rozmowy?
- Jak zachować spokój w irytującej nas sytuacji?
- Jak zachować się wobec osoby, która twierdzi, że zraniły ją nasze słowa?
Umiejętności wymienione powyżej są kluczowe dla asertywnego działania! Możesz je rozwijać przez “wczuwanie się” w konkretne sytuacje i wypowiadanie zwrotów, które mogą później przydać się w praktyce! Zwrócić uwagę na tempo, głośność i czytelność twoich wypowiedzi. Dzięki takim ćwiczeniom w nagłej sytuacji, z pewnością poradzisz sobie znacznie lepiej. Warto również sięgnąć do lektury książek, prasy i internetu, by zapoznać się z wieloma ćwiczeniami, pozwalającymi nieustannie doskonalić umiejętności z tej dziedziny. Inspiracji można również szukać na różnego rodzaju eventach o tematyce zawodowej np. Absolvent Talent Days.
Asertywność ma też swoje techniki. Ich opanowanie może znacznie poprawić skuteczność naszych działań. Polegają one na ścisłym trzymaniu się określonej strategii. Spójrzmy na trzy z nich...
1. Technika zdartej płyty - polega na skupieniu się na jednym argumencie i wielokrotnym jego powtarzaniu. Bardzo ważne jest, aby nie tłumaczyć się i nie wyszukiwać kolejnych argumentów. Przynosi to bardzo dobry efekt, ponieważ pozwala uniknąć niepotrzebnych dyskusji wykraczających poza konkretny problem.
2. Technika Jujitsu - wymaga od nas zachowania spokoju przejawiającego się także w dynamice dynamiki wypowiadanych słów. Chodzi o przekonanie, że wszystko, co ktoś o nas mówi, odbija się od nas, zupełnie jak gdybyśmy byli stworzeni z gumy. W tej technice nie chodzi o przeciwstawianie się argumentom rozmówcy. Wykorzystujemy to, co powiedział nasz rozmówca i konsekwentnie bronimy swoich interesów.
Przykład: “Pamiętam, że ostatnio skorzystałem z twojej pomocy, ale dziś nie dam rady ci pomóc, bo mam jeszcze dużo do zrobienia. Możesz liczyć na moją pomoc, jak tylko będę w stanie ci ją zapewnić.”
3. ”Jestem słoniem” - Słonie, jak to słonie, są wielkie i kroczą powolnie uzbrojone w pewność siebie i spokój. Musimy być spokojni i mówić wolno, patrząc rozmówcy prosto w oczy. Staramy się zostawić emocje za sobą. Dopytujemy o kwestie dla nas niezrozumiałe, czy też nieprawdziwe i cytujemy słowa rozmówcy.
Asertywność w pracy
Asertywność w pracy jest rzeczą niezwykle istotną. Może być jednak różnie odbierana. Osoby zbyt mało asertywne są zwykle wykorzystywane i postrzegane jako nieaktywne i nie posiadające własnego zdania. Osoby, które są “zbyt” asertywne mogą być z kolei postrzegane negatywnie i nielubiane. Bardzo ważną rolę odgrywa w tej kwestii komunikacja. Jest rzeczą, które może uchronić nas od złego odbioru naszej asertywności. Jak zatem komunikować się w pracy?
W kontakcie ze współpracownikami musisz dać im odczuć, że bierzesz odpowiedzialność za to, co mówisz i robisz. W tym celu warto używać często słowa “ja”. Staraj się nie krążyć wokół tematu, tylko bezpośrednio wyrażać swoje zdanie. Twoje argumenty powinny być możliwie krótkie i formułowane w sposób zrozumiały. Jeśli trzeba, odmów kilkukrotnie, ważne jest jednak, aby za każdym razem zachować przy tym spokój. W miarę możliwości zaproponuj alternatywne rozwiązanie. Pamiętaj także o ogromnym znaczeniu mowy ciała. Niezgodność twoich słów i gestów może drastycznie obniżyć wiarygodność twoich argumentów.
Sprawa jest trudniejsza jeśli chodzi o asertywność w kontakcie z przełożonym, np. w czasie rozmowy o podwyżkę. Aby wszystko poszło pomyślnie niezbędne jest nasze dokładne przygotowanie się. Przystąpienie do takiej rozmowy nieprzygotowanym przyniesie prawdopodobnie więcej szkody niż pożytku. Podobnie jak w przypadku rozmowy ze współpracownikami, w kontakcie z szefem liczy się nie tylko komunikacja werbalna. Pamiętaj o znaczeniu mowy ciała! Nie zapomnij także o szacunku, jakim należy darzyć przełożonych, bez względu na wasze relacje. Zachowanie spokoju i rozsądne argumenty mogą skutkować tym, że, nawet jeśli nie od razu, twoja propozycja będzie rozpatrzona w przyszłości.
Asertywność opiera się na bardzo prostych zasadach, których warto się nauczyć. Poprawi to twoje życie zawodowe, ale możesz ją także wykorzystywać w życiu prywatnym znacznie podnosząc jakość relacji z bliskimi. Potrzeba większej zachęty…? Do dzieła!
